Rizgar Elegez
Şa’ir û nivîskar, di Tebaxa sala 1984an da li gundê Bazirganê yê bi ser navçeya Giyadînê ji dayîk bûye. Xwendina xwe ya fermî li ser perwerde û sosyolojiyê heta masterê temam kir. Çend salan mamostetî kir û paşê îstifa kir.Wekî pêşnivîskarî di sala 2011an di kovara W û Çirûskê da bi navê Hêvî Ronî, kurteçîrok, û derbarê kesên wekî Saint Simon û A. Gramsci da û der barê Dibistana Frankfurtê da nivîsî.Heta niha di gellek kovarên Kurdî da şi’irên wî û çend kurteçîrokên wî hatine weşandin. Berhema wî ya bi navê Havîna Li Serfêza Behrê di sala 2018an da di beşa şi’irê da Xelata Edebiyatê ya Ehmedê Xanî wergirt. Edîtoriya çend kitêbên Kurdî kir. Di kovarên edebî de wergerên wî ji Amy Lowell, Sara Teasdale, Robert Frost çap û belav bûn.Berhemên wî yên çapbûyî:Hibra Sor, helbest, Lîs, 2015.Havîna Li Serfêza Behrê, helbest, Dara, 2018.Xunçeyên Heyamê, helbest, Avesta, 2020.Werger:Hawar, Ehlam Mensûr, vegotin, Avesta, 2022.
Hemî nivîsên hatîn weşandin
Çîroka Çav û Nihêrînê
Dîtin bi xwe zehf balkêş e û nihêrîn jî tiştekî wisa ye ku her şexsiyet bi wê yekane ye. Wekî hinek awirên seyr û tesîrdar hene, çi mirov û çi heywan. Her wisa ew çav û dîdevanî caran efsûneke kêmpeyda ye. Mîna çavekî Xwedayî yan esmanî, bi tîrên ku nayêne dîtin dilan dihingivînin. Dîsa jî […]
Neynika Dualî ya Ziman û Nivîsê: Berî Shakespeare û Piştî Xanî
Rewşa nivîsevaniya kurdî û daynamîkên wê xasî wan serdeman e ku tê ra derbas bûye. Dîroka nivîs û edebiyata kurdî xwedî paşxaneyeke nivîskî ye ku bi taybet di perwerdeya medreseyan da maye. Li rex nivîsîna bi kurdî, di wexta xwe da werger jî kêm hatine kirin. Eva tevî ku rola zimanê dîn û dewletan hebû, […]
Îmaj di Poetîkaya Berken Bereh da
Şi’ira Berken Bereh, xwe digihîne kana xwe ya xas û îmajên gerdûnî, yê ku wana ji bera zimanê xwe diafirîne. Di şi’ira wî da hêma hene wekî navekî yan peyv û risteyên ku bangî hinek guhên hişyar dikin, belkî kesine birîndar. *** Kê bîr dibir wê mîna xewnekê biçûya ew bedewî? Di ber van lêvên […]
Dimdim, Texeyulên Edebî û Tiştên Din
Çaxa ku roman îcad bû êdî her miletî dikaribû pirtûkên xwe yên pîroz binivîse, heta ruhekî pîroz pifî raboriyê bike, gerçî di nezera Borges da hemû pirtûk pîroz bûn, her wisa ew pirtûk ku texeyula civakeke din in jî, dibûne zimanên nû yên neteweyî. *** Çi bender dikare te bihewîne Ji pirtûkxaneyeke mezin çêtir? […]
Ahmedê Mîrazî: Nivîs û Zemanê Çûyî
Ahmedê Mîrazî heta sala 1937an li Tiblîsê bi karên kulturayê, perwerdeyê û sazkirina kom û dersdariyê ra dixebite. Wekî serkarekî wan saziyên Soviyetê ji bo xwendin û pêşketina cimae’tê karine mezin dike. Wan salan li Moskovayê jî dixwîne ku ew yek ji uzvê partiya komunîst bû. Lê di wê salê da, wexta desthilatdariya Stalîn, li […]
Şi’ir û Sînema: Îmgeyên Poetîk
Sînemaya hunerî di pêwendiyeke zeman û kulturê da, tevî ve-xwendinên tragedyayên yûnan, li gel hunerên din jî rehên wan li bîra îmgeya helbestî digerin. Li gel ku hunerên din jî temasê afirandin û vederbûna îmgeya şi’irkî kirine. Afirandina îmgeyan xwe dispêre fikriyateke razber tevî fîlozofî û tragedyayan. Dîsa jî huner/mend wê paşxaneyê di kovika xwe […]
Bêhna zeman
Bêhn, wî zemanî ne tenê para tîne, wî mekanî wekî ku pifî balonekî bikî dîsa tijî dike. Wexta em behsa zemanekî dikin heman wextê da em behsa mekan jî dikin. Bêhn wî mekanî tijî dike û fireh dike, mekanekî ku em bi çavekî din para lê vedigerin, mekanê me yê ku em nûra zeman dixine […]
Notên Şikestinên Poetîk I
Bêguman şi’ir wekî şiklekî afirînê, der barê mirinê bi xwe da ye tevî ku perestişa wê ber bi jînê ye. Her însan wekî çilkek ji hebûnê, ku şi’ir axirî behsa wan dike, behsa kêliyeke tazî ya ku însan li wê temasê hebûna xwe ya raz a hundirîn dike. *** “hebûn bi zimanê xwe qut bû […]
The Wild Bunch û behsa qaçaxan
Lê meseleya qaçaxên ku li devera xwe nîzameke din digerandin tûşî pêlvedana serdema modern a teknîka rê û trênê û tiştên din tên. Di wan deman da herhal pevçûnên axir rû didin û hemû tişt êdî dibe qal û behsên hikayetan. *** The Wild Bunch (Cerda Hov, 1969), fîlmeke Amerîkan e, ku derhêneriya wê Sam […]
Anar Gul: Hikayeta resmê li ser pakêta çayê
bo Melîhayê… Navek û hikayetek bû Anar Gul. Hê ji zartiyê heta van demên axiriyê jî. Çendîn caran min ji diya xwe bihîstibû ew nav û ew hikayet. Pêşiyê, tam hikayetek jî nebû, lê navê kesekê bû ku diya min wekî agahî û xatiratekê behs dikir. Her çi be jî, navek, dengek yan jî bêhnek zehf […]
Jean Baudrillard û reva ji mirinê!
Êdî, îro ro, normal nîne mirin, û eva tiştekî nû ye. Mirin anomaliyek e ku hiş hilnade, ti tiştek weke vê pê nakute ser meriva, ti tiştek waha qebehetkar nîne, waha bê teşe nîne… Jean Baudrillard Ev nivîs derbarê mirinê de nîne, lê dîsa jî behsa wê dike! Însan ça’ ji pêşa diya xwe ket, […]
