Cotkarê Qoserî: Di bîrên me de jî av nemaye!

29/01/2023

Hîşkesalî  di nav 31 karesatên xwezayî yên cuda de weke karesata herî krîtîk tê pênasekirin.

Di sala 2023an de ji cîhanê re bûye xetereyek.

Tirkiye jî ji vê guherîna ekosîstemê para xwe digre.

Li gor daneyên Midûriyeta Giştî ya Meteorolojiya Tirkiyeyê di Kanuna 2022an de li herêmên Rojhilat û Başûrê Rojhilat barîna baranan ji sedî 80 kêm bûye. Her wiha tê gotîn ku 27 sal e rewşeke wiha çênebûye.

Em ji bav û kalê xwe vê karê dikin. Ez 45 salî me min di emrê xwe de zuhabûneke wiha nedît. Li Qoserê ji xwe pir av nîn e. Ger wiha berdewam bike û baran nebare em ê perîşan bibin.”

Cotkar Mîkaîl Erbeyî

Xwediyê van gotinan Mîkaîl Erbeyî tenê ji wan cotkaran yeke ku ji ber zuhabûnên cend salên dawî yên li herêmê bi zor û zehmet çandiniyê dike. 

cotkar Mîkaîl Erbeyî

Hişkesaliya li herêmê ji çandiniyê bigire heta xwedîkirina sewalan tesîrek çawa li ser jiyana me dike û dê bike?

Aktîvîsta Tevgera Ekolojiya Mezopotamyayê Derya Akyol û Serokê Çotkaran ya Bajarê Qoserê  Mîkaîl Erbeyî li ser mijarê pirsên me dibersîvînin.

“Niha li koserê mîlyonek donim erdê candiyê heye ji sedî 80 jî ji wan avîye. Ji ber baran nabarin cotkaran bi îmkanên  xwe bîran kolandine û erdên xwe av didin. Lê êdî ava bîran jî kêm dibe ger baran nebara em nezanin ka em ê çawa bikin.

Cotkar Mîkaîl Erbeyî

Li Qosera Mêrdînê wekî bajarên herême çavkaniya debarê ya xelkê çandinî û sewalkarî ye.

Li Merdînê du tişt tê candin. Ji wan yek genim ya din jî garis e. 

Her du berhem jî zêde av dixwaze. 

Cotkar dibêje ew di mehên Mijdar û Qanunê de di genim diçînin. Lê ger wîha berdewan bike û baran nebara wê hemû toximên wan dibin erdê de xera bibin.

“Rojên xirab hêj nehatine”

Aktîvîsta Tevgera Ekolojiya Mezopotamyayê Derya Akyol jî bal dikişîne ser guherîna keş û hewayê û dibêje, dinya niha di nava qeyraneke av û hewayê de ye. 

Aktivist Derya Akyol

Li gor Akyol rojên xirab hêj nehatine û eger pêşî lê neyê girtin qeyraneke mezin li pêş mirovahiyê ye.

“ Bajarên kurdan jî yek ji wan herêmên di bin metirsiya ziwabûnê de ye. Bendavên hatine çêkirin, xebatên madenê û polîtîkayên birîna daristanan bandoreke kûr li herêmê dike. Her wiha ji ber bikaranîna çewt a xebatên çandiniyê, çavkaniyên avê jî kêm dibin.”

Aktîvîst Derya Akyol

Aykol dîbêje divê bi lez ê bez polîtkayên li gor vê rewşê bê avakirin got,” Ya lezgîn ew e ku rêyên ji nû ve avakirina civakî yên li ser bingeha jiyana komunalwerin nîqaşkirin û bi cih bînin.”

Bernameya Pêşketinê ya Neteweyên Yekbûyî (UNDP) beriya niha li ser guherîna avhewayê raporek tirsnak eşkere kirîbû.

Li gor wê raporê ger emîsyonên karbonê di astên bilind de bimînin, dibe ku li hin herêman du caran ji pençeşêrê betir mirovan bikuje.


Botan Times hewceyî piştgirîya te ye, bi 3 Dolaran (100 TL) bibe abone da em li ser pêyan bimînin


Gulistan Korban

Gülistan Korban Rençber nûçegihan û edîtora Botan Timesê ye. Wê di sala 2013an de li bajarê Amedê li televizyoneke heremî ya bi navê Gun Tv’ye bi nûçegihantîyê dest bi kare xwe yê rojnamevanîyê kir. Piştre derbasê televizyona bi navê Azadî Tvyê bû û li wir edîtorîya nûçeyên Kurdî kir û nûçe pêşkeş kirin. Bi girtina Azadî TVyê re di 2016an de li malpera 1HaberVarê wekî edîtora nûçeyên Kurdî dest bi kar kir û di heman demê de malperêbernameyek çêkir û pêşkeş kir. Wê wek rojnamegera serbixwe ji bo bianet, PodcastKurdî û Botan Timesê kar kiriye.

Te ev dîtıne?

Fûara Amedê – Weşanxaneyên kurdan herî zêde kîjan kitêb firotine?

4 xwendekarên ciwan yên beşa kurdî ya Dîcleyê, 4 hezkirî û peyrewên

Dîwarê Hosteyan û Pêlava Înan Eroglu

Di karên honakî de ji dêvla gotina rasterast, pêhesandin an jî nîşandana

Tirs

‘‘Barê me welat bû, rêça me dûr bû’’ û carna hêdî carna