Şerê navxweyî yê Sudanê bûye sedema krîzeka mirovî ya mezin. Lê belê, lê ne xema dinyayê ye!
Rewşa şerî
Ji Nîsana 2023yê ve, Sudan di nav şerekî navxweyî de ye. Ev şer di navbera artêşa Sudanê û hêzên RSFyê de diqewime. Bi hezaran kes mirine. Zêdetirî 10 milyon kes ji cihê xwe bûne. 13 milyon kesên dî di bin xetera xelayê de ne.
Bêdengîya cîhanê
Medya û sîyasetmedarên cîhanê bala xwe nadin ser vê mijarê. Li kolanan xwepêşandan nayên pêkanîn. Li medyaya civakî kampanyayên mezin tune ne.
Kiryarên hovane
Hêzên RSF êrîşên xwe yên li dijî welatîyên reşik didomînin. Kuştina girseyî û destdirêjîya zayendî hatine raporkirin. Zarok jî di nav qurbanîyan de ne.
Sedemên bêdengîyê
Çend sedem hene:
- Krîzên cîhanî yên dî wek şerê Ukraynayê
- Nebûna rêberekê dîyar
- Westîna ji krîza Darfûrê ya berê
- Nêrîna ku şer li Afrîkayê tiştekê asayî ye
Berpirsîyarîya navneteweyî
Neteweyên Yekbûyî hewl dide navbeynkarîyê bike. Welatên cîran bi penaberan re rû bi rû ne. Rêxistinên alîkarîyê hewl didin bigihîjin herêmên şer.
Gazî ji bo aksîyonê
Divê civaka navneteweyî bêhtir li ser vê krîzê bixebite. Hewldanên dîplomatîk û alîkarîya mirovî pêwîst in. Medya divê bêhtir rapora bike. Civaka sivîl dikare kampanyayan pêk bîne.
Çavkanî: Jonathan Freedland, The Guardian, Botan Times
