Di pêvajoya hilbijartinê de li Tirkiyeyê 2.071 rojname derdikevin 1 kurdî ye

16/01/2023

Ji bo Ingilîzî Bitikîne

TUIK, li gor salan jimara kovar û rojnameyan

Medyaya mixalif û ya aligirê desthilatê jimara weşanên xwe yên li ser hilbijartina serokkomariya Tirkiyeyê zêde kirine. 

Ji bo şopînerên medyaya kurdî dîsa çavkanîyên gelek sînordar hene. Rêjeya welatîyên kurd tê texmînkirin ku ji sedî 20-25ê nifûsa Tirkiyeyê ye. Lê rêjeya temsîlîyeta di medyayê de gelekê kêmtir e. 

Li gor Saziya Statîstîkan a Tirkiyeyê (TUIK) li Tirkiyeyê 2.071 rojname hene. Lê ji vê jimarê rojnameyeka rojane ya kurdî nîne.

Rojnameya Xwebûnê, SS

Bi tenê heftenameyeka kurdî heye: Xwebûn. Ew jî di dema belavkirinê de rastî gelek astengîyan tên. Midûrê nûçeyan ê rojnameyê, M. Alî Ertaş di girtîgehê de ye.

2.389 kovar hene ji van jî kovareka nûçeyên kurdî nîne.

Gelo kurd dikarin ji televizyonan nûçeyan bibînin?

Li gor daneyên Lijneya Bilind a Rayo û Televizyonan (RTUK) ya dewletê:

Jimara televizyonên herêmî: 251

Jimara televizyonên seteleytî: 148 

Jimara televizyonên bi qebloyê weşanê dike: 78

Jimara televizyonan: 477 

Ji van 477 televizyonan jimara televizyonên ku bûlteneka wan a nûçeyên kurdî heye bi tenê yek e. Ew jî TRTya dewletê ye. Televizyona herêmî Amed Radyo TV jî hin bernameyên li ser rojevê çêdike. 

Gelo malperên kurdî ji bo hilbijartinan hazir in?

Zimanê sereke yê ajansên kurdan (MA, JinNews) tirkî ye. Malperên mezin ên kurdan jî tirkî ne. Ji ber nebûna perwerdeyê, polîtîkayên tirkî û gelek sebebên dî weşanger û xwendevên kurd li şûna kurdîyê tirkî hildibijêrin. 

Li gor daneyên SimilarWeb û Alexayê ji malperên nûçeyên kurdî çêdikin malpera herî zêde tê xwendin ev malper e, yanî BotanTimes e. 

SimilarWeb, bi ferqeka zêde BotanTimes malpera yekem e

Digel vê yekê jî xwendina vê malperê ji malperên gelek rojnameyên herêmî jî kêmtir e. Jimara xebatkarên daîmî yên malperê 2 ne, 2 kes jî digel karên xwe yên dî li vê malperê jî kar dikin. 

Di medyaya tirkî de jî ji ber rewşa ekonomîk bi paş de çûnek heye lê em nikarin bi kurdî re qiyasê jî bikin.


Botan Times hewceyî piştgirîya te ye, bi 3 Dolaran (100 TL) bibe abone da em li ser pêyan bimînin


Murat Bayram

Avakarê Botan International û Botan Timesê ye.

Bayramî ji bilî medyaya kurdî ji bo The New York Times, The Guardian, Al Jazeera International, Deutsche Welle û Middle East Eyeyê kar kiriye.

Wî li bernameya fellowshipê ya Rojnamegerîya Dîjîtal ya Zanîngeha Oxfordê(Enstîtûya REUTERSî ya Xebatên Rojnamegerîyê) û li bernameya "lihevguhertina zanînê" li rojnameya The Guardianê li Ingilîzîstanê û Acadêmie Franceyê perwerde standiye.

Zanîngeha Kalîforniayê ya Los Angelesê(UCLA) xelata “Nivîsîna herî afrînêr û orjînal” û Yekîtîya Rojnamegerên Başûrê Rojhilatî xelata “Rojnamegerê salê” daye wî.

Nivîskarê “belkî îşev binive”yê ye (Weşanxaneya Avestayê, 2018). Ew yek ji nivîskarên Ferhenga Nûçegihanîya Zayenda Civakî: Kurdî-Tirkî û wergêrê 11 kitêban e. Wî edîtoriya 52 kitêban kiriye.

Te ev dîtıne?

Ji Şama Şerîf Şeveka Beşarê Esad Ta Heta Mihemedê Malmîsanij û Berkenê Bereh

Şam’dan çıktığım akşama dedim Şam-ı Şerif.. Vê gotina ku bala Ahmet Hamdi

Notên Hefteyê: Mejîreşî

I. Tenêtî / tenê tu! Mirov, yê bi tenê ye! Goşt, hestî

Fûara Amedê – Weşanxaneyên kurdan herî zêde kîjan kitêb firotine?

4 xwendekarên ciwan yên beşa kurdî ya Dîcleyê, 4 hezkirî û peyrewên